Криптовалюта – криптографиямен қорғалған виртуалды валюта. Әлемдегі ең танымал криптовалюталарға Bitcoin, Ethereum, Cardano, XRP және Tether жатады.

Стейблкоиндер – бұл құны белгілі бір физикалық активке бекітілген сандық монеталар. Стейблкоиндер – бағамы бекітілген немесе тұрақты криптовалюталар. Мысалы, Tether компаниясының USDT – бұл алғашқы стейблкоин. Ол АҚШ долларының құнына 1:1 қатынасында бекітілген.

Криптовалюта нарығында жүздеген стейблкоиндер бар. CoinMarketCap мәліметтері бойынша, 2022 жылғы үздік 10 стейблкоиндер мыналар:

• Tether (USDT)

• USD Coin (USDC)

• Binance USD (BUSD)

• Dai (DAI)

• TrueUSD (TUSD)

• Pax Dollar (USDP)

• USDD (USDD)

• Neutrino USD (USDN)

• Fei USD (FEI)

• Gemini Dollar (GUSD)

Қазақстанда криптовалютаны ресми түрде сатып алуға және сатуға болады. Ел тұрғындары операцияларды банктер арқылы теңгеге биткоинмен және басқа да цифрлық активтермен ашық жүзеге асыра алады. Заңдастыру туралы қосымша ақпаратты ресми сайттағы Қазақстандағы майнинг және криптовалюта  бөлімінен табуға болады.

Криптовалютаның қандай артықшылықтары бар?

Цифрлық валюта сәтсіздіктерден қорғалған және оны үкіметтер немесе қоғамдық банктер реттемейді. Криптовалюта дефляциялық механизмдерді пайдалана отырып, қаражатты құнсызданудан қорғайды, белсенді сауда арқылы немесе инвестициядан пассивті табыс табуға мүмкіндік береді және анонимділік принципін ұстанады, яғни жеке басын ашуды талап етпейді.

Криптовалютаны қайдан сатып алуға болады?

Криптовалюта сатып алудың ең сенімді жолы – арнайы сауда платформаларының бірі арқылы. Кәдімгі биржалардан айырмашылығы, цифрлық валюталарды сатып алу үшін сізге брокер қажет емес.

Криптовалюта таңдағанда, платформаның сенімділігіне және онда жүзеге асырылатын транзакциялар санына қараған дұрыс. Сондай-ақ комиссия мөлшері мен кейде сайт ұсынатын қосымша бонустарға назар аударған жөн.

2022 жылғы Қазақстандағы үздік криптовалюта биржалары.

Криптобиржада қалай тіркелуге болады?

Мысал ретінде Binance криптовалюталық биржасын қарастырайық. Жоғарғы оң жақ бұрышта «Тіркелу» батырмасын басыңыз. Содан кейін берілген тізімнен тұратын еліңізді таңдаңыз, аккаунт ашыңыз және тексеруден өтіңіз.

Шотты қаржыландырмас бұрын, аккаунтыңызды қорғаңыз. Мұны жасау үшін меңзерді негізгі бетте жоғарғы оң жақ бұрыштағы аккаунт белгішесінің үстіне апарыңыз. Мәзірден «Қауіпсіздік» тармағын таңдаңыз. Бетте аккаунтыңызды қорғаудың бір немесе бірнеше опциясын таңдаңыз. Біз SMS және Google аутентификациясын қосуды ұсынамыз.

1-әдіс: банк картасы

1. Binance аккаунтыңызға кіріңіз, «Криптовалютаны сатып алу» батырмасын басып, «Несие/Дебеттік карта» тармағын таңдаңыз.

2. Фиат валютасын (теңге) және сатып алғыңыз келетін криптовалютаны таңдаңыз. Жұмсағыңыз келетін соманы енгізіңіз. Сатып алынатын криптовалютаның сомасы автоматты түрде есептеліп, экранда пайда болады. Мысалы, 50 000₸ Tether USDT сатып алғыңыз келсе, әмияныңызға 104,70 USDT түседі.

3. «Сатып алу» батырмасын басып, банк картасының мәліметтерін енгізіңіз.

4. Салынған сома «Фиат және спот» әмиянында пайда болады.

Ескертпе. Фиат ақшасы – мемлекет ішінде және шетелде айналысқа шығарылатын, бірнеше қорғаныс дәрежесі бар банкноттар мен монеталар. Яғни бұл әр елдің ұлттық валютасы.

2-әдіс: P2P алаңы.

Binance P2P-де сауда операцияларын орындау үшін расталған аккаунтыңыз болуы тиіс және SMS пен Google аутентификациясын қосуыңыз қажет.

P2P биржасының артықшылықтары: жаһандық нарық, бірнеше төлем әдісі, нөлдік сауда комиссиясы және қауіпсіз транзакциялар.

Қазақстандық пайдаланушылар барлық қолжетімді төлем әдістерін пайдаланып P2P арқылы криптовалютаны теңгеге сатып ала алады.

1. «Криптовалютаны сатып алу» батырмасын басып, P2P-сауда қойындысын таңдаңыз. Жаңа төлем әдісін пайдалану үшін алдымен параметрлер арқылы банкіңіздің реквизитін қосуыңыз қажет.

2. Криптовалюта сатып алу немесе сату үшін қолайлы ұсынысты табыңыз. Сүзгіні пайдалануға болады – қажет соманы және қолайлы төлем әдісін көрсетіңіз.
   Ескертпе. Алаяқтарға тап болмау үшін сізге жасалған мәмілелердің жоғары пайызына ие расталған трейдерлермен ғана сауда жасауға кеңес береміз.

3. Қаражатты шығару үшін «Әмиян» қойындысына басып, «Фиат және спот» бөліміне өтіңіз, содан кейін «Шығу» батырмасын басып, картаңыздың мәліметтерін енгізіңіз.

4. Қаражатты салу және шығару үшін қосымша ақы алынуы мүмкін екенін ескеріңіз. Сіз сондай-ақ қаражатты P2P арқылы банк картасына немесе электронды әмиянға шығара аласыз.

Криптовалютаны қалай сақтауға болады?

Криптовалютаны сатып алғаннан кейін оның қауіпсіздігін қамтамасыз ету қажет, бұл бұзудан және ұрлықтан қорғауға кепілдік береді. Криптовалюта әдетте криптоәмияндарда сақталады. Бұл криптовалюталардың жеке кілттерін қауіпсіз сақтау үшін пайдаланылатын физикалық құрылғылар немесе онлайн бағдарламалар. Кейбір биржалар әмиян қызметтерін ұсынады, соның арқасында криптовалюта қаражатын сақтау тікелей платформаның өзі арқылы жүзеге асырылады.

Сонымен қатар әртүрлі әмиян провайдерлері мен қаражатты сақтаудың екі түрі бар: ыстық әмиян және суық әмиян.

• Ыстық әмиян – бұл активтердің жеке кілттерін қорғау үшін онлайн бағдарламаларды пайдаланатын криптографиялық қойма.

• Суық әмиян ыстық әмиянға қарағанда, USB флэш-дискі сияқты жеке кілттерді қауіпсіз сақтау үшін желіден тыс электрондық құрылғыларды пайдаланады.

Ескертпе. Ең қауіпсіз нұсқа – суық әмиян. Бірақ мұндай қорғаныс артық және ыңғайсыз болуы мүмкін, сондықтан олар көбінесе «ыстық» санаттан таңдайды, яғни олардың желіге тұрақты қосылымы бар.

Криптоәмияндардың түрлері:

• Браузерлік (MetaMask, Coinbase Wallet, Brave Wallet)

• Онлайн (MyEtherWallet, blockchain.com)

• Десктопты (Bitcoin Core, Jaxx, Electrum, Avax Wallet)

• Мобильді (Trust Wallet, Jaxx, Electrum, Phantom Wallet)

• Аппаратты (Ledger, Trezor, Safepal, Keepkey)

Жеке кілтіңізді (құпиясөзді) сақтасаңыз, бұл әмияндардың барлығы бірдей және бірін-бірі алмастырады.

MetaMask-ты қалай қолдануға болады?

Қаражатыңыздың биржада бұғатталуынан қорғау үшін оларды MetaMask орталықтандырылмаған әмиянына шығаруға болады. Бұл ыстық криптоәмиян, сонымен қатар блокчейн қызметтері мен қолданбаларына кіру кілті болып табылады.

MetaMask көмегімен токендерді сатып алуға, сақтауға, жіберуге және айырбастауға, орталықтандырылмаған қолданбаларға қосылуға және Ethereum технологияларын біріктіретін сайттармен жұмыс істеуге болады.

MetaMask пайдаланушының компьютерінде құпия сөздер мен кілттерді жасайды, сондықтан аккаунттар мен жеке ақпаратқа олардың иесі ғана қол жеткізе алады. Басқаларға қандай деректердің ашық болатынын және қайсысының құпияландырылатынын өзіңіз шешесіз.

MetaMask өз серверлерінде кілттерді, транзакцияларды, мекенжайларды, баланстарды, хэштерді, толық IP-мекенжайын немесе басқа деректерді сақтамайды. Осылайша, сіз әмиянмен толық анонимділік жағдайында жұмыс істей аласыз.

MetaMask әмиянын қалай жасауға болады?

1. Ресми сайтқа өтіп , «Download» батырмасын басыңыз.

2. Ашылған Google Web Store дүкенінде «Add to Chrome» батырмасын басып, барлық қажетті рұқсаттарды растаңыз.

3. Жаңа әмиян мен құпиясөзді жасауды таңдаңыз және күшті құпиясөзді орнатып, оны жазып алыңыз.
   Назар аударыңыз. Құпия сөзіңізді құпиясөз сақтаушыға сақтаңыз, ол шоттың сақтық көшірмесін жасау немесе қалпына келтіру кезінде қажет болады. Егер бұл сөздер бөгде адамдардың қолына түссе, олар сіздің ақшаңызға қол жеткізе алады.

4. MetaMask әмияныңыз пайдалануға дайын.

Қазақстанда криптовалютаға не сатып алуға болады?

Қазақстанда ресми валюта теңге болып табылады, сондықтан криптовалюта әзірге тауар сатып алу үшін қолданыла алмайды. Алайда кейбір елдерде Bitcoin сияқты танымал криптовалюта төлем құралы ретінде қабылданған. Яғни, дүкендерде олармен тауарлар мен қызметтер үшін төлеуге болады. Криптовалюта көмегімен сіз басқа елдердің тауарларын төлей аласыз. 

Binomo сонымен қатар криптовалютадағы депозиттерді қабылдайды.

Криптовалюта туралы толық және сенімді ақпаратты CoinMarketCap сайтынан табуға болады. Бұл криптовалюта индустриясының қарқынды өсуі жағдайында криптовалюта активтерінің бағасын қадағалауға арналған танымал портал.

Депозит жасау